Để đạt được mục tiêu đề ra, đồng thời thực hiện Quyết định 318, ngày 08/3/2022 của Thủ Tướng Chính Phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025; Quyết định 319 ngày 08/3/2022 của Thủ Tướng Chính Phủ về việc quy định xã Nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025; Xuân Bái đã thành lập ban chỉ đạo BCĐ xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu; Kiện toàn Ban quản lý, điều hành và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên; Địa phương cũng đã thành lập các tiểu ban tại các thôn; Rà soát các tiêu chí, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch với mục tiêu, giải pháp cụ thể.

Đến nay, địa phương đã thực hiện rà soát các tiêu chí theo Quyết định 318 và Quyết định 319 của Thủ tướng Chính phủ, hiện xã đang bắt tay vào hoàn thiện các chỉ tiêu, tiêu chí chưa hoàn thành.

Trong đó,theo Quyết định 318/QĐ-TTg/ ngày 08/3/2022, đến tháng 4/2022, xã Xuân Bái đã đạt 11/19 tiêu chí, 55/75 chỉ tiêu. Các tiêu chí còn lại chưa đạt gồm: Tiêu chí Giao thông; Văn hóa; Tổ chức sản xuất; Y tế; Tiếp cận pháp luật; Môi trường; Chất lượng môi trường sống; Quốc phòng và an ninh. Địa phương đang tập trung thực hiện các giải pháp để hoàn thiện các tiêu chí chưa đạt. Riêng đối với xây dựng xã NTM kiểu mẫu theo Quyết định số 319/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ Ban hành Bộ tiêu chí quốc gia xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025).

Để đạt chuẩn NTM kiểu mẫu xã Xuân Bái phải đáp ứng các điều kiện:

Phải là xã đạt chuẩn NTM nâng cao đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025; Thu nhập bình quân đầu người cao hơn từ 10% trở lên so với mức thu nhập bình quân đầu người áp dụng theo quy định đối với xã NTM nâng cao tại cùng thời điểm; Có ít nhất một mô hình thôn thông minh, do UBND cấp tỉnh quy định cụ thể; Đạt tiêu chí quy định xã NTM kiểu mẫu theo ít nhất một trong các lĩnh vực nổi trội nhất: Xã thống nhất lựa Tiêu chí số 10 - cảnh quan môi trường sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn trong bộ Dự thảo Xã nông thôn mới kiểu mẫu tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2025. Trong đó, chỉ tiêu sáng theo yêu cầu là tỷ lệ km đường xã, đường thôn, đường liên thôn có hệ thống thoát nước và điện chiếu sáng đạt trên 80% đối với các xã còn lại. Kết quả, trên địa bàn xã hiện có 9 TBA, tổng công suất 2.980 KVA, điện sinh hoạt năm 2021 đạt 6.226.038KWH; Đường quốc lộ và đường xã đã có hệ thống chiếu sáng đạt 100%. Tổng chiều dài hệ thống thoát nước trên địa bàn xã đã có rãnh thoát nước đảm bảo là 12,78 % . Do đó để đạt chỉ tiêu này, xã Xuân Bái đề ra mục tiêu phải nâng cấp, xây mới hệ thống thoát nước và điện chiếu sáng.

Đối với chỉ tiêu  Xanh, theo yêu cầy tỷ lệ km đường xã, đường thôn , liên thôn được trồng cây bóng mát dọc bên đường (khuyến khích kết hợp trồng hoa) đạt trên 80%.  Kết quả, 55% đường xã, đường thôn, liên thôn, được trồng cây có bóng mát dọc bên đường, tuy nhiên nhiều loại cây trồng khác nhau. Do đó để đạt chỉ tiêu này xã cần cắt tỉa cây, tạo khuôn viên cây xanh phù hợp, lựa chọn cây cảnh hoặc cây trồng hợp lý để bổ sung những đoạn đường chưa đạt.

Về chỉ tiêu Sạch, theo yêu cầu tỷ lệ km đường trục xã, trục thôn , liên thôn được trang bị thùng đựng rác hoặc bố trí điểm tập kết rác hợp lý đạt trên 80%; công tác vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm được duy trì thường xuyên, kênh mương được vệ sinh, nạo vét, khai thông dòng chảy, phát quang, kè bờ và xây dựng cảnh quan (không có hiện tượng tù đọng nước thải và rác thải dưới kênh mương thoát nước). Khuôn viên trụ sở UBND xã, trạm y tế, trường học và nhà văn hóa thôn, xóm phải được chỉnh trang, vệ sinh sạch sẽ, trồng cây xanh, cây hoa phù hợp cảnh quan và có nước sinh hoạt, nhà vệ sinh an toàn. Kết quả, trên các đường trục xã, trục thôn, liên thôn của xã đã được trang bị thùng đựng rác hoặc bố trí điểm tập kết rác hợp lý. Tỷ lệ chất thải rắn được thu gom đạt 87% . Tuy nhiên số lượng bố trí thùng đựng rác chuyên dụng còn ít, chủ yếu dùng bì đựng rác ở các hộ dân cư. Công tác vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm đã được duy trì thường xuyên vào thứ 7, chủ nhật hàng tuần, kênh mương được vệ sinh, nạo vét, khơi thông dòng chảy. Khuôn viên trụ sở UBND xã, trạm y tế, trường học và nhà văn hóa thôn, xóm được chỉnh trang, vệ sinh sạch sẽ, trồng cây xanh, cây hoa phù hợp cảnh quan và có nước sinh hoạt, nhà vệ sinh an toàn. Để đạt chỉ tiêu này, xã Xuân Bái đề ra biện pháp là bố trí, trang bị thùng đựng rác, trồng thêm hoa và cây xanh dọc các tuyến đường đặc biệt điểm nhấn đường từ Bà Trà đi Bờ Hồ để đảm bảo theo yêu cầu.

Về chỉ tiêu Đẹp, theo yêu cầu, các tuyến đường ngõ, xóm được trồng hoa, cây cảnh, hàng rào được trồng bằng cây xanh hoặc xây dựng nhưng có phủ cây xanh đạt trên 70%. Ao, hồ, khu vực công cộng được giữ gìn, bảo vệ, phục hồi và cải tạo thành các khu vui chơi giải trí, khu vực tập thể dục, khu sinh hoạt cộng đồng, khu vực học bơi cho trẻ em.  Kết quả, 55% các tuyến đường ngõ, xóm trên địa bàn được trồng hoa, cây cảnh, hàng rào được trồng bằng cây xanh hoặc xây dựng nhưng có phủ cây xanh. Ao, hồ, khu vực công cộng được giữ gìn, bảo vệ, phục hồi và cải tạo thành các khu vui chơi giải trí, khu vực tập thể dục, khu sinh hoạt cộng đồng, khu vực học bơi cho trẻ em. Để đạt nội dung này, địa phương sẽ tập trung  trồng phủ cây xanh ở một số tuyến đường xã, liên thôn để tạo điểm nhấn.

Về chỉ tiêu An toàn, theo yêu cầu, hệ thống thoát nước được xây dựng đảm bảo an toàn cho người dân; hệ thống các ao, hồ trên địa bàn xã phải có lan can hoặc hàng rào bằng cây xanh, đảm bảo an toàn và mỹ quan.  Kết quả, hệ thống thoát nước đã được xây dựng đảm bảo an toàn cho người dân; Hệ thống các ao, hồ trên địa bàn xã chưa có đầy đủ lan can hoặc hàng rào bằng cây xanh, đảm bảo an toàn và mỹ quan. Do vậy những ngày tới, xã Xuân Bái sẽ bổ sung lan can hai bên bờ sông khu vực từ thôn Hồng Sơn đi Quyết Thắng 1 và từ Quyết Thắng 2  đi  Minh Thành 2. Xã cũng chọn thôn Minh Thành 1 để xây dựng thôn thông minh và thôn kiểu mẫu. 

Cùng với giải pháp cụ thể cho từng tiêu chí, xã Xuân Bái đang tiếp tục tập trung tuyên truyền sâu rộng đến toàn thể cán bộ, đảng viên và Nhân dân về ý nghĩa của việc xây dựng xã NTM kiểu nâng cao, NTM kiểu mẫu, đảm bảo nội dung và đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, để Nhân dân hiểu được mình là chủ thể chương trình xây dựng xã NTM kiểu mẫu, từ đó nâng cao nhận thức, tính chủ động tham gia thực hiện các tiêu chí kiểu mẫu.  Làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, quy hoạch đất ở, tạo nguồn kinh phí để đầu tư xây dựng nâng cấp cơ sở vật chất văn hóa, giao thông, thủy lợi, y tế và cơ chế kích cầu cho các thôn xây dựng NTM kiểu mẫu. Tiếp tục nêu cao vai trò, trách nhiệm của Cấp uỷ Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể và từng thành viên BCĐ.

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện các tiêu chí NTM kiểu mẫu, xã Xuân Bái cũng còn gặp nhiều khó khăn về vốn. Mặt khác, Xuân Bái là một trong 2 xã đầu tiên xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn 2022 - 2025, bộ tiêu chí có nhiều chỉ tiêu mới và khó nên việc thực hiện đang còn bỡ ngỡ, đòi hỏi đầu tư nhân, vật lực nhiều hơn. Do đó đề nghị cấp trên quan tâm, hỗ trợ xã có cơ chế chính sách phù hợp để địa phương có nguồn vốn tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu của các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng NTM kiểu mẫu và hạ tầng cơ sở phường. Đồng thời, tiếp tục quan tâm, hướng dẫn để địa phương sớm hoàn thiện các tiêu chí, hoàn thiện về hồ sơ, thủ tục để trình cấp có thẩm định NTM KM đúng thời gian kế hoạch đề ra.